De verborgen kracht van de pure mediterrane keuken

Eén van de bekendste en best bestudeerde voedingspatronen wereldwijd, is het mediterrane dieet. De oorsprong van het traditionele mediterrane voedingspatroon ligt in de landen rondom de Middellandse Zee en wordt gekenmerkt door:

Het mediterrane dieet is rijk aan gezonde vetten

Eén van de opvallendste aspecten van de mediterrane levensstijl is de hoge concentratie aan onverzadigde vetten in de vezel- en eiwitbronnen, en dat in combinatie met een beperkte hoeveelheid aan verzadigde vetten. De onverzadigde vetten worden bestempeld als de gezonde vetten, doordat ze helpen om onder andere het cholesterolgehalte te verlagen. Er bestaan twee hoofdvormen van onverzadigde vetten, meer bepaald de meervoudige (omega-3 en omega-6) en de enkelvoudige (de meeste plantaardige oliën) onverzadigde vetten. Langs de andere kant worden verzadigde vetten dan weer bestempeld als de slechte vetten, omdat ze onder andere in verband worden gebracht met een verhoging van de slechte cholesterol. Verzadigde vetten zijn voornamelijk aanwezig in dierlijke producten en palmolie.

Olijfolie is dus een erg belangrijke bron van onverzadigde vetten. Sterker nog, olijfolie is eigenlijk één van de weinige vetrijke producten die rijk is aan onverzadigde vetzuren. Het bevat vooral enkelvoudige onverzadigde vetten en slechts een kleine hoeveelheid meervoudige onverzadigde vetten.

De gezondheidseffecten van het mediterrane voedingspatroon

Het mediterrane voedingspatroon wordt in verband gebracht met tal van gezondheidsvoordelen. Deze gezondheidsvoordelen zijn niet alleen te danken aan één specifiek component (zoals olijfolie), maar vooral aan de combinatie van de synergetische effecten van de verschillende voedingsstoffen en -middelen.
Uitgebreid wetenschappelijk onderzoek is uitgevoerd om de gezondheidsvoordelen van het mediterrane dieet op hart en bloedvaten aan te tonen. Hiervoor zijn over de jaren heen verscheidene gerandomiseerde gecontroleerde klinische studies uitgevoerd. Deze studies hebben aangetoond dat het mediterrane dieet zorgt voor een vermindering van de risicofactoren van hart- en vaatziekten, zoals bloedlipiden, bloeddruk, cholesterol en ontstekingsmarkers. Dus het mediterrane dieet heeft een preventief beschermend effect tegen de risicofactoren van hart- en vaatziekten. Het is ook aangetoond dat het zorgt voor een vermindering van het risico op coronaire hartziekten en beroerte.

Buiten de positieve effecten op de hartgezondheid, wordt het mediterrane voedingspatroon ook in verband gebracht met tal van andere gezondheidsvoordelen. Zoals een hogere levensverwachting, beter geheugen, verlaagd risico op borst- en colorectale kanker en verbetering van insulinegevoeligheid.

Bron: Guasch-Ferré M, Willett WC. The Mediterranean diet and health: a comprehensive overview. J Intern Med. 2021;290(3):549-566.